Bruinrot is een ernstige bacterieziekte in aardappelen, veroorzaakt door Ralstonia solanacearum. De bacterie verspreidt zich via water, besmet pootgoed of contact met besmet materiaal. Een besmetting kan leiden tot aanzienlijke schade, soms zelfs volledige waardevermindering van uw oogst. Daarom wordt bruinrot in Nederland beschouwd als een quarantaineziekte, waarvoor wettelijke meld- en bestrijdingsplicht geldt.
Zodra de NVWA een besmetting vaststelt, kan dat leiden tot verplichte vernietiging van aardappelen en langdurige beperkingen op het perceel.
Wat zijn de gevolgen van bruinrot voor uw aardappelen?
Een vondst van bruinrot in uw aardappelen kan verstrekkende financiële gevolgen hebben voor uw bedrijf. De schade en impact variëren:
- Pootaardappelen worden door de NAK integraal bemonsterd en getoetst op de aanwezigheid van bruinrot. Een besmetting leidt tot verplichte vernietiging en kan leiden tot het volledig opnieuw moeten opbouwen van uw teeltlijn.
- Een besmetting in consumptieaardappelen leidt tot vernietiging of afwaardering.
- Een besmetting in zetmeelaardappelen in het groen kan leiden tot het moeten vernietigen van het gewas.
- Een besmetting in reeds gerooide partijen kunnen nog worden verwerkt. Treedt een besmetting op in TBM-teelt dan verliest de partij z’n pootgoedstatus.
Zijn aardappelen met bruinrot eetbaar?
Besmette aardappelen zijn weliswaar eetbaar, maar wettelijk niet toegestaan in de voedselketen. De NVWA schrijft bij besmetting vernietiging of verwerking tot veevoer voor. De aardappelen verliezen hun waarde en mogen niet worden verhandeld of geconsumeerd.
Bruinrotgebieden en verhoogde risico’s
In grote delen van Nederland is het oppervlaktewater besmet met bruinrot. De NVWA voert hierop monitoring uit. In deze gebieden geldt een verbod op het gebruik van oppervlaktewater op alle aardappelen. Buiten de verbodsgebieden mag oppervlaktewater alleen worden toegepast in de teelt van consumptie- en zetmeelaardappelen. Voor NAK-, ATR- en TBM-pootgoed geldt een volledig verbod op het gebruik van oppervlaktewater voor beregening en gewasbespuitingen.
Wees extra alert als uw aardappelperceel grenst besmet oppervlaktewater of als er sprake is van overwaaiing van nevel bij beregening op naburige percelen. Schade door onzorgvuldig gebruik van water is niet verzekerd.
Kijk op de kaart van de NVWA met beregeningsverboden bij bruinrot of uw perceel in een risicogebied ligt.
Bruinrot bestrijden: preventie is de sleutel
Bruinrot bestrijden is niet mogelijk met middelen of behandelingen. De enige manier om verspreiding te voorkomen is strikte hygiëne en naleving van regels:
- Gebruik altijd gecertificeerd pootgoed (NAK of TBM)
- Laat buitenlands pootgoed vóór uitpoten toetsen op bruinrot en ringrot
- Reinig werktuigen, sorteermachines en opslagruimtes zorgvuldig
- Voorkom contact tussen pootaardappelen en consumptieaardappelen van derden
- Houd u aan alle wettelijke voorschriften, gedragscodes en NVWA-aanwijzingen
- Documenteer alle stappen en bewaar certificaten minimaal één jaar
Een besmetting ondanks al deze maatregelen valt onder het restrisico en daar biedt een verzekering uitkomst.
Hoe helpt PotatoPol bij bruinrot?
PotatoPol biedt al sinds 1997 dekking tegen schade door quarantaineziekten zoals bruinrot, ringrot, PSTVd en sinds 2023 ook wratziekte. Telers van pootaardappelen, consumptie- en zetmeelaardappelen in Nederland kunnen zich verzekeren. Sinds 2024 is PotatoPol onderdeel van AgriVer.
Belangrijk is dat u kunt aantonen dat u aan alle voorwaarden heeft voldaan. Bij schade moet u bijvoorbeeld bewijzen dat u goedgekeurd uitgangsmateriaal hebt gebruikt en dat u zich heeft gehouden aan beregeningsverboden. Ook moet u kunnen aantonen dat besmetting niet het gevolg is van eigen nalatigheid of vermijdbaar contact.
PotatoPol biedt hiermee een vangnet voor situaties waarin u ondanks al uw inzet toch met een besmetting te maken krijgt.
Uw bedrijf beschermen
Bruinrot is niet alleen een bedreiging voor uw oogst, maar ook voor uw bedrijfscontinuïteit. Met goede preventieve maatregelen, teeltregistratie en een passende verzekering houdt u controle over het risico. Heeft u vragen over uw specifieke situatie of over wat PotatoPol voor uw bedrijf kan betekenen?
Bescherm uw aardappelteelt tegen bruinrot. Neem contact op met PotatoPol voor een op maat gemaakte verzekering en verzeker uw oogst tegen onverwachte risico’s. Bel 079-3681322 of mail naar potatopol@agriver.com
